Rick Vertommen is ervaringsdeskundige bij LEVANTOgroep. Hij gebruikt zijn persoonlijke ervaringen om personen met verslavingsgevoeligheid en mentale problemen te ondersteunen. Rick geeft trainingen, doet mee aan bijeenkomsten en ondersteunt de begeleidingsteams.
Rick is ervaringsdeskundige bij LEVANTOgroep. Rick gebruikt zijn persoonlijke ervaringen om personen met verslavingsgevoeligheid en mentale problemen te ondersteunen. Rick geeft trainingen, doet mee aan bijeenkomsten en ondersteunt de begeleidingsteams.
“Als ervaringsdeskundige probeer ik er voor anderen te zijn. Ik geef ze de gelegenheid om hun verhaal te doen. Mensen vertrouwen me, merk ik. Waarschijnlijk doordat ik niet overkom als iemand die weet wat goed voor ze is. In mijn verslavingsperiode had ik verscheidene terugvallen en uitglijers. Ik weet: iedere cliënt heeft zijn eigen, individuele hersteltraject en over dat proces heb ik geen controle. De uitdaging is om door mijn eigen ervaring aansluiting bij iemand te vinden.”
“Op m’n achttiende kwam ik in aanraking met heroïne. Later kwam daar cocaïne bij en raakte ik verslaafd aan methadon. Ik had meerdere opnames nodig om tot het inzicht te komen dat gebruiken me weinig tot niks bracht. Toen ik begin 40 was, kickte ik af. Daarna ging het de goede kant op. Ik vond werk, betaalde mijn schulden af en besloot me aan te melden als ervaringsdeskundige − júíst vanwege mijn lange hersteltraject; daar wilde ik anderen voor behoeden. Ik had ook ondervonden hoe belangrijk mensen om je heen zijn. Vroeger was ik geen prater, ik vond dat ik niemand nodig had. Maar ik had geen innerlijke drive om beter te worden. Pas toen ik de zoveelste kans kreeg, ging de knop om. Nu heb ik een goed leven. Ik woon zelfstandig, ben financieel onafhankelijk, rijd auto en motor en heb een klein maar stabiel netwerk. Het maakt me dankbaar en dat gun ik iedereen. Sommigen met wie ik praat, zeggen: ‘Geweldig dat jij eruit bent gekomen, maar ik kan het niet.’ Maar dat kunnen ze wel, als ze de pijn of frustratie die ze nu wegdrinken of wegblowen maar aangaan.”
“Als voormalig gebruiker ken ik de struggles van mensen met een verslavingsgevoeligheid. Bij gesprekken vallen me vaak kleine gedragingen op die ik herken van vroeger. Een manipulatief antwoord geven bijvoorbeeld. Daar prik ik doorheen. Neem een terugval, die hangt soms samen met het feit dat bepaalde contacten nog in iemands telefoon staan. ‘Ja, maar die heb ik geblockt’, is de reactie dan. Maar intussen zijn de contacten dus niet echt verwijderd en blijven ze een soort ‘achterdeurtje’. Ik snap het wel hoor; been there, done that. En van mij moeten ze niks. Net als bij mij toen moet de keuze uit iemand zelf komen. Ik houd ze alleen een spiegel voor.”
"Ik heb geen toverstokje om iemands verslaving of mentale probleem te doen stoppen. Succes gaat in kleine stapjes. Zo’n stapje kan zijn dat iemand zegt: ‘Ik wil even met je praten.’ Of dat iemand belt voor een vervolggesprek. Eén of twee dagen niet gebruiken, zie ik ook als winst. Een kleine succeservaring is bijvoorbeeld ook als iemand zijn of haar kwetsbaarheid durft te tonen. Zoals door te benoemen waar hij of zij moeite mee heeft, of door juist te zeggen: ‘Nee, daar wil ik het vandaag níét over hebben."
“Ik begeleid ook cursussen, zoals Herstellen doe je zelf. In het begin hebben deelnemers vaak nog last van een zelfstigma. Ze stellen zich aan de groep voor in de trant van: ‘Ik ben die en die en ik heb dat en dat.’ In twaalf weken tijd zie je ze vaak groeien. Ze kijken je weer recht in de ogen en hebben een positiever zelfbeeld. Er ontstaan vriendschappen en mensen maken soms zelfs plannen om vrijwilliger of maatje te worden. Ik hoor geregeld terug dat mijn aanwezigheid bij die ontwikkelingen een rol speelt en dat is fijn. Twee jaar geleden coachte ik, samen met collega’s, studenten in een BBL-traject voor ervaringsdeskundige. Kwetsbare personen, die zelf nog worstelden met een verslaving of eetstoornis. Inmiddels hebben ze het papiertje gehaald en gaat het goed met ze. Het is mooi om daar een steentje aan bijgedragen te hebben, gewoon door er voor ze te zijn.”
.jpg)
“Elk gezond mens heeft wel een kwetsbaarheid. Ik vond vroeger mijn eigen problemen het ergste, maar door dit werk heb ik meer begrip gekregen voor personen met een depressie, psychosegevoeligheid, een dissociatieve stoornis of andere aandoening. Werken als ervaringsdeskundige is een aanrader. Wel met de kanttekening dat het soms heel dichtbij kan komen. Je moet stevig in je schoenen staan en je triggers weten. In mijn geval kunnen geuren en een bepaalde staat van een woning me terugbrengen in het verleden. Ik ben me daar veel bewuster van dan in het begin, maar soms kom ik een gebruikersruimte binnen en ben ik toch nieuwsgierig. Wat kost het nu, hoe ruikt het, hoe is het? Ik weet dat ik dit niet meer wil, maar als ik aan mezelf merk dat ik kwetsbaar ben, blijf ik alert. Soms communiceren cliënten in een sfeertje van ‘ouwe jongens krentenbrood’ en zien ze in mij een medegebruiker. Daarvan probeer ik weg te blijven, het is niet herstelbevorderend.”
“Ooit was ik bij de begrafenis van een cliënt. Wat mij raakte, was dat er geen naasten of vrienden waren. Voor mij een wake-up call. Het motiveerde me extra om er als ervaringsdeskundige 100 procent voor anderen te zijn. Een praatje, een blokje wandelen samen, zonder afleiding van de telefoon. Ik merk dat cliënten vaak niet weten hoe ze moeten reageren als ik zeg dat ik er voor ze ben. Want dat kennen ze niet. Ik hoop dat deze aandacht echt verschil maakt.
Wat ik het mooiste vind? Als ik met mensen op een punt kom dat ze met me komen kletsen over koetjes en kalfjes. In gesprekken voert doorgaans hun verslaving of andere gevoeligheid de boventoon. Dan vertellen ze dat ze hun handen weer tien keer hebben gewassen of dat ze zo druk in hun hoofd zijn. Maar laatst zei iemand: ‘Hé Rick, ik ga op vakantie.’ Een ander vertelde dat ze aan een opleiding was begonnen. Als het over zoiets basaals gaat, weet ik: het leven wordt weer een beetje normaler.”
Bron: De Nederlandse GGZ 'Ik houd mensen een spiegel voor’ (denederlandseggz.nl).